Każdy, kto ulokował swoje oszczędności na koncie w banku w UK, powinien wiedzieć, że traci rocznie nawet do 4% (zależy od rodzaju lokaty). Może już czas pomyśleć o zmianie konta na ISA?
Co to jest ISA?
Oferowane przez banki lokaty ISA mają dwie formy:
- Cash ISA - gotówkowe konto oszczędnościowe.
- Stocks & Shares ISA - konto inwestycyjne - akcje, fundusze itp.
Jak działa Cash ISA?
Jeśli skończyłeś 16 lat, masz numer NI i jesteś rezydentem UK (wystarczy potwierdzenie adresu), możesz bez problemu otworzyć Cash ISA w jednym z banków oferujących ten produkt.
W każdym roku podatkowym możesz zainwestować tylko określoną kwotę. W roku 2011/12 limit wynosi 10 680 funtów z czego tylko 5 340 funtów możesz wpłacić na lokatę gotówkową. Przewaga Cash ISA nad innymi lokatami polega na tym, że pieniądze te pozostaną nieopodatkowane tak długo, dopóki nie zlikwidujesz swojego konta. Możesz więc co roku wpłacać maksymalną kwotę, a HMRC nie zabierze ci z odsetek nawet pensa. Poza tym Twoje oszczędności są bezpieczne, ponieważ wszystkie lokaty bankowe w UK do 85 tys. funtów są gwarantowane przez niezależny fundusz kompensacyjny FSCS.
W zależności od rodzaju lokaty możesz wypłacić swoje oszczędności, kiedy masz na to ochotę, ale pamiętaj, że po wypłacie z konta nie możesz ich wpłacić ponownie.
Przykład - W kwietniu 2011 r. wpłaciłeś 4 tysiące funtów. Aby osiągnąć limit do końca roku podatkowego (5 kwietnia 2012 r.) możesz wpłacić jeszcze 1 340 funtów (5 340 – 4 000 = 1340). Jeśli w czerwcu 2011 r. postanowiłeś wypłacić z lokaty 2 tys. funtów, to Twój maksymalny limit, jaki możesz wpłacić do końca roku pozostaje ten sam czyli 1 340 funtów.
W ciągu roku możesz założyć jedną lokatę ISA wyłącznie w jednym banku. Natomiast możesz mieć wiele lokat otwartych w różnych bankach w poprzednich latach. Daje ci to możliwość założenia nowej lokaty ISA w banku, który w danym roku oferuje najlepsze warunki. Wiele banków, chcąc przyciągnąć klienta, oferuje bardzo korzystne oprocentowanie lokat i zachęca do przeniesienia wszystkich lokat ISA z poprzednich lat do siebie ("Transfer In"). Przy zmianie banku pamiętaj żeby nigdy nie wypłacać pieniędzy bezpośrednio i wpłacać na nową ISA, gdyż wtedy stracisz korzyści z dotychczasowego posiadania ISA. Przeniesienie konta musisz załatwić w nowym banku poprzez wypełnienie odpowiedniego formularza. Stary bank naliczy odsetki do ostatniego dnia prowadzenia konta, nowy bank od momentu zaksięgowania wpłaty. Zawsze sprawdzaj, czy Twój bank nie przewiduje opłaty karnej za zlikwidowanie lub przeniesienie ISA przed założeniem lokaty.
Jak wybrać odpowiednią lokatę Cash ISA?
Najważniejszym czynnikiem przy wyborze ISA jest jej oprocentowanie, ale czasem warto zdecydować się na niższe odsetki w zamian za inne korzystne opcje np. możliwość "Transfer In", obsługa online, roczna/miesięczna wypłata odsetek, brak kar za likwidację konta czy niska minimalna wpłata.
Oferowane przez banki Cash ISA mogą mieć różne formy. Najpopularniejsze lokaty to tzw. "variable rate" czyli takie, których oprocentowanie zmienia się w zależności od humoru banku oraz aktualnej stopy procentowej Bank of England. Najczęściej jest to zwykłe konto oszczędnościowe z wypłatą na żądanie. Większością lokat można zarządzać przez internet, ale są też konta ISA obsługiwane tylko z oddziału lub korespondencyjnie. Bywają różne limity wypłat z konta i okresy oczekiwania na wypłatę. Ten rodzaj Cash ISA jest odpowiedni dla wszystkich, którzy chcą mieć ciągły dostęp do swojej gotówki i możliwość szybkiej zmiany banku.
Kolejną formą Cash ISA są tzw. "fixed rate" czyli lokaty o stałym oprocentowaniu, które zakłada się na określony czas (najczęściej od roku do pięciu lat). Oznacza to, że przed założeniem tego rodzaju Cash ISA musisz zdecydować na jaki okres chcesz zamrozić dostęp do swoich oszczędności. Oczywiście możesz taką lokatę zlikwidować wcześniej, ale wtedy nie otrzymasz gotówki od razu (30 do 60 dni) oraz stracisz część odsetek.
Stocks & Shares ISA
Jest to produkt dla bardziej odważnych inwestorów, którzy chcieliby wyjść poza zwykłe oszczędzanie. W przeciwieństwie do Cash ISA (limit 5 340 funtów) na lokatę S&S ISA można wpłacić cały roczny limit 10 680 funtów lub tyle, ile z niego pozostało po wpłacie na konto gotówkowe. Aby założyć S&S ISA, trzeba być rezydentem UK oraz mieć ponad 18 lat.
Na lokacie S&S ISA możesz kupować i sprzedawać akcje, udziały i produkty funduszy inwestycyjnych bez podatku od zysków kapitałowych (Capital Gains Tax). Obecnie kwota wolna od CGT to 10 100 funtów, ale jeśli planujesz długoterminowe inwestycje na giełdzie, to S&S ISA jest najbardziej odpowiednia. Od ciebie zależy, czy chcesz sam kształtować swoje portfolio, czy wolisz, aby zajęli się tym brokerzy. Lokaty S&S ISA oferowane są nie tylko przez banki, ale także przez wiele internetowych firm brokerskich. Można wybrać gotowe pakiety: growth (wzrost), income (dochód) lub ich kombinacje. Masz też możliwość wyboru pakietu w zależności od ryzyka (niskie, średnie, wysokie). Opłaty za każdą transakcje wahają się od kilku do kilkunastu funtów.
S&S ISA można przenosić do innych banków/firm brokerskich na takich samych zasadach jak Cash ISA.
Czy warto?
Lokaty ISA są na pewno ciekawszą propozycją niż zwykłe konta dla wszystkich chcących oszczędzać w tutejszych bankach. Brytyjczycy coraz częściej traktują ISA jako ważny dodatek do oszczędności emerytalnych, ponieważ po kilkunastu latach posiadania takiej lokaty zaczyna się odczuwać pozytywne skutki braku opodatkowania. Jeśli chciałbyś założyć ISA dla siebie, większość banków z radością przedstawi ci swoje warunki, często po polsku.Ważne jest, żebyś przynajmniej raz do roku sprawdzał (linki poniżej), czy Twoja lokata ISA jest konkurencyjna w stosunku do innych na rynku i przeniósł swoje oszczędności do tych, którzy oferują więcej.
Grzegorz Marczuk, "Twój Sukces UK"