Początek sierpnia na całym świecie przebiega pod znakiem Światowego Tygodnia Karmienia Piersią. To okazja, żeby opowiedzieć Polakom o tym, jak niezwykłe jest mleko mamy.
Oczekując na narodziny dziecka, mama całymi tygodniami zastanawia się, jak przygotować się na tę wspaniałą chwilę. Pragnie dać maleństwu to, co najlepsze, wybiera więc najwygodniejsze łóżeczko, najbezpieczniejszy fotelik i najładniejsze ubranka. Nie ma jednak w tych wspaniałych darach żadnego, który byłby doskonalszy niż karmienie piersią.
Światowy Tydzień Karmienia Piersią
Światowy Tydzień Karmienia Piersią został ustanowiony w 1990 roku przez Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF) i co roku rozpoczyna się 1 sierpnia. Dzień ten jest jednocześnie świętowany jako Światowy Dzień Karmienia Piersią. Ma być okazją, by przypomnieć ogółowi społeczeństwa jak dobre dla mamy i dziecka jest karmienie naturalne oraz pomóc w promowaniu mleka kobiecego jako najlepszego pokarmu dla niemowlęcia w pierwszych miesiącach jego życia.
Czy karmienia piersią można się nauczyć?
W przypadku karmienia piersią praktyka jest znacznie ważniejsza od teorii, warto jednak zdobyć odrobinę informacji na ten temat. W momencie, gdy maluszek pojawia się na świecie, mama powinna być gotowa na wprowadzenie w życie zgromadzonej wcześniej wiedzy, dlatego najlepszym czasem, by dowiedzieć się czegoś więcej na temat karmienia naturalnego, jest okres ciąży.
Rzetelnych źródeł pozwalających zaznajomić się z tajnikami mleka mamy i karmienia piersią nie brakuje. Od informacji na ten temat zaczyna się prawdopodobnie każda publikacja dotycząca rozwoju i żywienia dziecka w pierwszych latach życia. Kopalnią wiedzy będą także położne i pielęgniarki środowiskowe, które na co dzień opiekują się karmiącymi mamami. W codziennej praktyce spotykają się z ich problemami, poznają wątpliwości i pomagają sobie z nimi radzić. Spora dawka wiedzy dostępna jest także na stronie projektu edukacyjnego Zdrowy Start w Przyszłość, gdzie znaleźć można m.in.:
• Dziennik karmienia piersią – proste narzędzie ułatwiające mamie monitorowanie karmienia;
• szereg przygotowanych przez ekspertów artykułów dotykających takich zagadnień jak: skład mleka mamy, jego ochronne działanie lub bardziej praktycznych kwestii związanych z kryzysem laktacyjnym, odciąganiem pokarmu czy dietą kobiety karmiącej.
O właściwościach mleka kobiecego mamy mogą także poczytać w artykułach przygotowanych przez specjalistów Polskiego Towarzystwa Dietetyki, dostępnych na stronie projektu Zdrowe od kołyski.
KILKA ZADZIWIAJĄCYCH FAKTÓW NA TEMAT KARMIENIA PIERSIĄ
Fakt 1: To nie tylko prawda przekazywana z matki na córkę – nauka jednoznacznie potwierdza, że warto karmić piersią. Karmienie naturalne wywiera bowiem długofalowy wpływ na zdrowie dziecka wiele lat później, także wtedy, gdy jest już dorosłe. Zależność tę badacze określają jako wczesne programowanie żywieniowe.
Fakt 2: Duża część mam obawia się pierwszego karmienia. Wbrew pozorom, nie musi być ono tak trudne, jak mogłoby się wydawać. Przychodząc na świat dziecko ma już bowiem wykształcony bardzo silny odruch ssania, który rozwijał się u niego jeszcze w życiu płodowym. Obecnie standardem w sali porodowej jest układanie niemowlęcia na brzuchu mamy tak, by w pierwszych godzinach życia mogło powoli pełznąć ku jej piersi mamy i po dotarciu do niej po raz pierwszy skorzystać z dobrodziejstw ukrytych w mleku jego mamy.
Fakt 3: Mleko matki zmienia się wraz z rozwojem dziecka:
• W pierwszych dniach po porodzie dziecko otrzymuje siarę – bogatą w białko, wyróżniającą się wysoką zawartością związków immunologicznych wydzielinę określaną jako „mleko odpornościowe”;
• Od 6. do 14. dnia po porodzie wytwarzane jest mleko przejściowe, które stopniowo przekształca się w mleko dojrzałe, które będzie w stanie zaspokoić wszystkie potrzeby żywieniowe dziecka.
Fakt 4: Jednym ze składników, którego zawartość w mleku kobiecym zmienia się równolegle ze wzrostem niemowlęcia jest białko. Wraz z upływem czasu procesy wzrostu są coraz mniej intensywne, co oznacza, że mniejsze jest także zapotrzebowanie malucha na białko w przeliczeniu na kilogram masy ciała. Podobnie maleje poziom białka w mleku mamy – idealnie dopasowuje się ono pod tym względem do potrzeb dziecka. Białko zawarte w mleku mamy wyróżnia się bardzo wysoką jakością, czyli dostarcza niemowlęciu wszystkie niezbędne aminokwasy w odpowiednich ilościach.
Fakt 5: Karmienie piersią chroni niemowlę przed rozwojem otyłości nawet 20 lat później. Dzieci karmione naturalnie w wieku dorosłym charakteryzują się niższym ryzykiem nadmiaru masy ciała w stosunku do niemowląt karmionych standardowym mlekiem modyfikowanym. Zawdzięczają to prawdopodobnie niskiej, dostosowanej do potrzeb dziecka zawartości białka, która wyróżnia mleko mamy.
Fakt 6: Skład mleka mamy zależy nie tylko od wieku dziecka, ale także od jego płci. Prawdopodobnie mali chłopcy potrzebują więcej energii, by zdrowo rosnąć - mleko kobiet, które urodziły potomka płci męskiej zawiera około 25% więcej kalorii niż tych mam, które urodziły dziewczynkę.
Fakt 7: Nie istnieje optymalna liczba przystawień dziecka do piersi w ciągu dnia – zalecane jest karmienie na żądanie. Jeśli mama obawia się, że maluch je zbyt mało i może być głodny, wystarczy, że odpowie na 4 proste pytania – komplet twierdzących odpowiedzi pomoże stwierdzić, że maluch się najada.
1. Czy maluch spokojnie i aktywnie ssie przez 15-20 minut, podczas których wyraźnie słyszalny jest odgłos połykania pokarmu?
2. Czy niemowlę śpi spokojnie dłużej niż przez 3 godziny przynajmniej 1-2 razy na dobę?
3. Czy dziecko oddaje w ciągu dnia cały czas podobną ilość moczu (podobna liczba pieluszek o porównywalnym ciężarze)?
4. Czy w czasie ssania mama wyraźnie wyczuwa, że pierś staje się „szczuplejsza”?
Fakt 8: Mleko kobiece to w dużej mierze woda – stanowi ona ponad 87% pokarmu naturalnego. Szczególnie wodnisty jest pokarm w pierwszej części karmienia, dzięki czemu jest on w stanie zaspokoić pragnienie dziecka nawet w upalne dni i nie ma potrzeby dopajania maluszka wodą. Wraz z upływem kolejnych minut pokarm gęstnieje, by zaspokoić także głód maluszka.
Składnik Zawartość w 100 ml mleka kobiecego
Woda 87,2 g
Białko ogółem 1,3 g
Tłuszcz ogółem 4,3 g
Węglowodany 7,0 g
Skład mleka kobiecego (na podstawie: Kunachowicz H. i wsp., 2012)
Fakt 9: Maluszek może otrzymywać mleko mamy nawet wtedy, gdy z jakiegoś powodu nie może być przy nim obecna - odciągnięty pokarm kobiecy we właściwych warunkach może być przechowywany naprawdę długo:
• Przez kilka godzin w temperaturze pokojowej;
• Do tygodnia w zamrażalniku w temperaturze do -10 stopni C;
• Do 6 miesięcy w zamrażalce w temperaturze od -18 do -20 stopni C.
Fakt 10: Większość chorób mamy i niemowlęcia nie stanowi przeciwwskazania do karmienia piersią, dlatego bez konsultacji z lekarzem nie należy odstawiać maluszka od piersi nawet czasowo.
Fakt 11: Wytworzenie mleka oznacza dla mamy wydatek energetyczny wynoszący około 500 kcal każdego dnia, co w przybliżeniu odpowiada zjedzeniu 1 tabliczki czekolady. Jeśli mama nie będzie dostarczała z dietą dodatkowych kalorii, łatwiej będzie jej zgubić nagromadzone w czasie ciąży kilogramy.
A jak karmienie piersią wygląda w praktyce?
Wiedza wiedzą, ale najwięcej o karmieniu piersią mamie może powiedzieć… druga mama! Anna – mama Nataszy i Niny radzi, co zrobić w przypadku niezwykle częstego problemu, jakim jest zastój pokarmu.
Okłady z rozgniecionych liści kapusty to nie zabobon w stylu wkładania kogoś dla zdrowotności do pieca na 3 zdrowaśki, jak to miało miejsce w „Antku” Bolesława Prusa. Rozgniecione liście kapusty mają działanie przeciwzapalne i z tego względu są świetne przy zastojach pokarmu. - mówi Anna. Myjemy je, suszymy i wkładamy do lodówki. Po każdym karmieniu na obolałą pierś, w miejscu, które jest zaczerwienione i bolesne, przykładamy zimny rozgnieciony liść kapusty i chodzimy z nim do kolejnego karmienia.
Oprócz tego, przed każdym karmieniem po zdjęciu liścia można delikatnie wymasować pierś pod strumieniem ciepłej wody, żeby rozszerzyć kanaliki mleczne i ułatwić wypływ pokarmu. U mnie i u wielu moich znajomych karmiących piersią to działało i działa u kolejnych mam, którym przytrafia się bolesny problem z zastojem pokarmu.
To oczywiście nie wszystkie tajemnice, jakie kryje w sobie mleko mamy – warto zgłębić temat i poznać ich więcej!
Ważne informacje dla matek: Karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia niemowlęcia, gdyż mleko matki zapewnia idealnie zbilansowaną dietę, chroni przed chorobami oraz dostarcza wielu innych korzyści, zarówno dla dziecka, jak i mamy. Przed podjęciem decyzji dotyczącej karmienia malucha porozmawiaj z lekarzem lub położną. Wskazówki specjalistów pomogą Ci odpowiednio przygotować się do karmienia piersią oraz utrzymać laktację. Jeśli zdecydujesz się karmić piersią, zadbaj, by Twoja dieta była zdrowa i prawidłowo zbilansowana. Mleko modyfikowane zostało stworzone by zastąpić mleko matki w sytuacji, kiedy zdecyduje ona o zaprzestaniu karmienia piersią, bądź z jakichś przyczyn karmienie piersią nie jest możliwe. Pamiętaj, że decyzja o zaprzestaniu karmienia piersią lub wprowadzeniu częściowego dokarmiania butelką ograniczy ilość wytwarzanego pokarmu. Jeśli z jakichkolwiek powodów zdecydujesz o zaprzestaniu karmienia piersią, pamiętaj, że taką decyzję trudno odwrócić. Zanim zaczniesz używać mleko modyfikowane, pomyśl o konsekwencjach socjalnych i finansowych. Przez wzgląd na zdrowie swojego dziecka, zawsze przestrzegaj zamieszczonych na etykiecie wskazówek producenta dotyczących przygotowania, podawania i przechowywania mleka modyfikowanego.
źródło: Nestle
